Historia

Historię ziemi crikvenickiej napisali różni władcy, rozmaite kultury i cywilizacje. Każda część tego bogatego materialnego i niematerialnego dziedzictwa naznaczyła jej przeszłość, nam zaś pomogła w stworzeniu udanej oferty dla odwiedzających. Widoczne ślady minionych epok zapisały się w ruinach miasteczek, w cmentarzach i charakterystycznych suchych murach obronnych, w zabytkowej broni, biżuterii, ceramice i wyjątkowej urody amforach. Te niewidoczne utrwaliły się w pirackich klątwach, modlitwach paulinów, żartach i pieśniach rybaków…
Historia Crikvenicy, Dramalja, Jadranova i Selców wiąże się z rozwojem pobliskich średniowiecznych miast, takich jak Drivenik, Grižane, Bribir i Tribalj, oraz płodnej Doliny Vinodolskiej, zwanej tu Vinodolem. W średniowieczu, wedle zwyczaju, każde z miast miało własny port, wokół którego ciągnęły się osady rybackie. Stąd pochodzili znakomici rybacy i murarze, którzy odcisnęli piętno na tutejszym życiu, a mieli także wpływ na wygląd okolicznych miejscowości.
Tymczasem jednak morze i związane z nim możliwości nadały inny kierunek rozwojowi Riwiery Crikvenicką, prowadząc do społecznej stabilizacji i dobrobytu, które ta ziemia zawdzięcza turystyce, jednej z najważniejszych gałęzi gospodarki, która tutaj rozwijała się od końca XIX wieku.

CRIKVENICA

Pod skrzydłami Frankopanów

Przed zasiedleniem terenu współczesnej Crikvenicy, przyszli mieszkańcy osiedli na jej lądowym zapleczu, którego centrum stanowił Kotor, miejscowość leżąca na jednym z pobliskich wzniesień. Uprawiali rolę, hodowali bydło i zajmowali się rybactwem, a od rdzennej ludności rzymskiej przejęli sztukę uprawy winnej latorośli.
Za założyciela Crikvenicy uznaje się księcia Nikolę IV Frankopana, który przy zaniedbanym kościółku pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny ufundował klasztor, by następnie 14 sierpnia 1412 r. podarować go zakonnicom od Świętego Pierwszego Pawła Pustelnika, czyli paulinkom. Akt darowizny (podpisany przez księcia w Mordušu, głównej siedzibie jego niezwykle dla tych ziem znaczącego i zasłużonego rodu) jest najstarszym pisanym dokumentem, w którym pojawia się nazwa Crikvenicy.
Proces zasiedlania obszaru dzisiejszej Crikvenicy przybrał na sile w XVIII w. Istotny był zwłaszcza rok 1776, gdy po pożarze, który strawił większą część Kotoru (włącznie z kościołem parafialnym pod wezwaniem Św. Szymona), siedzibę parafii przeniesiono właśnie tutaj. Niedobór ziemi uprawnej zmusił crikveniczan do zainteresowania się morzem – w niedługim czasie zdobyli oni sławę najznakomitszych rybaków północnego Adriatyku.
Pod koniec XIX w. Crikvenica wchodziła w skład Austro-Węgier, a wraz z budową pierwszego nadmorskiego drewnianego kąpieliska w 1888 r. oraz hoteli Therapia (1895) i Miramare (1906) rozpoczął się intensywny rozkwit – głównie zdrowotnej – turystyki.
Postęp techniczny, statki parowe i ruch morsko-kolejowy pomiędzy Rijeką i Crikvenicą sprawiły, że miasteczko stało się dostępne, a więc i bardziej znane szerszym kręgom krajowych i zagranicznych turystów. Z czasem doczekało się własnej turystycznej tradycji, osiągając pozycję jednej z wiodących miejscowości turystycznych nad Adriatykiem i ulubionego miejsca wakacji wielu pokoleń.

DRAMALJ

Mieć Św. Helenę za patronkę

Miasteczka wznosiły się i rozwijały wokół miejscowego kościoła, niekwestionowanego centrum wydarzeń. Takie początki miał m.in. Dramalj, który w XVIII w. nazywał się Zagorje, a wraz z odnowieniem kościoła otrzymał nową nazwę, Święta Helena, którą nosił aż do zakończenia II wojny światowej.
Świątynię wzniesiono w miejsce starej kapliczki, którą rozbudowano i ozdobiono w stylu barokowym w XVIII w., kiedy to Dramalj był kapelanią parafii Belgrad, a znany artysta z Rijeki, Giuseppe Capovilla, wyrzeźbił specjalnie do niej marmurowy ołtarz (1796). Parafia Św. Heleny została powołana do życia w roku 1809, jednak budynki, plebanię i kościół, wzniesiono przynajmniej trzy lata później. Wnętrze kościoła parafialnego urządzano w trakcie całego XIX stulecia, m.in. w 1837 r. dodając ambonę, a w 1845 ołtarz główny.
Początkowo Dramalj był portem rybackim z gajami oliwnymi, jednak pojawienie się kolejnych obiektów noclegowych spowodowało zwrot ku turystyce, a co za tym idzie stopniowy wzrost liczby gości i odwiedzających.

JADRANOVO

Historia pod znakiem rybaków

Historia Jadranova – niegyś zwano je Sveti Jakov – sięga już czasów przed naszą erą, skąd pochodzą pierwsze ślady życia na tym terenie. W średniowieczu Jadranovo było nadmorską posiadłością i portem kasztelu Drivenik, którego mieszkańcy budowali następnie wokół kościoła Św. Jakuba swoje domy, znacznie powiększając obszar miejscowości. Część z nich parała się murarstwem, ale większość spędzała czas na morzu, zarzucając rybackie sieci i łowiąc ryby, przede wszystkim tuńczyka. O tych czasach przypomina istniejąca wciąż tunera (czyli służąca do obserwowania ryb wysoka wąska drabina, jakie wznoszono nad wodą zatok, w których odbywał się połów tuńczyków). Rybactwo naznaczyło Jadranovo, o czym świadczą opowieści mieszkańców i niewielkie muzeum, zwane Rybacką Chatką (Kućica od ribari). Reasumując, to rybołówstwo, murarstwo i turystyka napisały historię tego miejsca i położyły podwaliny pod jego przyszłość.

SELCE

Wszechstronnością do celu

Położona na wzniesieniu Sveti Juraj i otoczona murami osada znacząco wpłynęła na rozwój dzisiejszych Selców. To właśnie tu znaleziono pierwsze ślady bytności człowieka na tym obszarze. Nieocenioną dla żeglarzy wartość naturalnych portów oraz walory przyrodnicze tych okolic cenili już starożytni Rzymianie. Znaleziska amfor w zatoce Jasenova, na południe od Selców, udowadniają, że mieścił się tu antyczny port, przy nim zaś większa miejscowość o nieznanej nam dziś nazwie.
W następnych wiekach odnaleziono tu liczne świadectwa sposobu i stylu życia ówczesnych selczan. Byli doskonałymi hodowcami winnej latorośli, rybakami i marynarzami, hodowali też bydło. W XIII w. Selce, jako część starochorwackiej gminy Bribir, przeszło w posiadanie magnackiego rodu Frankopanów, który w istotnym stopniu przyczynił się do rozkwitu miasta jako ośrodka znaczącej wymiany handlowej. Cumowało tu nawet kilka żaglowców, które przewoziły wino, oliwę i inne cenne towary.
Z końcem XIX w. otwarto pierwsze publiczne kąpielisko, wkrótce urządzono również pierwsze pokoje dla gości i obiekty gastronomiczne. Był to początek rozwoju turystyki, głównej gałęzi gospodarki regionu.